Czy oliwa z oliwek nadaje się do smażenia?
Oliwa z oliwek to jeden z najbardziej cenionych tłuszczów roślinnych na świecie. Z jej prozdrowotnymi właściwościami związane są liczne korzyści zdrowotne, a jej popularność w kuchni, szczególnie w diecie śródziemnomorskiej, jest niezaprzeczalna. Jednak często pojawia się pytanie: czy oliwa z oliwek nadaje się do smażenia? W tym artykule przyjrzymy się tej kwestii, rozważając właściwości oliwy, jej stabilność w wysokich temperaturach oraz różne odmiany oliwy, które mogą być używane do smażenia potraw.
Oliwa z oliwek – właściwości zdrowotne
Oliwa z oliwek, szczególnie ta z pierwszego tłoczenia, czyli oliwa extra virgin, jest pełna cennych składników odżywczych, takich jak jednonienasycone kwasy tłuszczowe, polifenole, witaminy (w tym witamina E) oraz przeciwutleniacze. Jej spożywanie w codziennej diecie może przynieść korzyści zdrowotne, takie jak poprawa poziomu cholesterolu, obniżenie ryzyka miażdżycy, a także wspomaganie układu odpornościowego. Co ważne, oliwa z oliwek posiada również właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu pomaga w walce z wieloma chorobami zapalnymi.
Jednak jej zastosowanie w kuchni budzi wątpliwości, szczególnie jeśli chodzi o smażenie, ponieważ pod wpływem wysokiej temperatury tłuszcze mogą tracić swoje właściwości zdrowotne. Dlatego warto dowiedzieć się, jakiego rodzaju oliwa będzie najlepsza do smażenia, oraz jakie temperatury są odpowiednie do obróbki termicznej oliwy z oliwek.
Punkt dymienia oliwy z oliwek – co to jest i dlaczego ma znaczenie?
Punkt dymienia to temperatura, w której tłuszcz zaczyna się utleniać, wydzielając dym i szkodliwe substancje. W momencie, gdy tłuszcz osiąga swój punkt dymienia, zaczyna rozkładać się, tworząc szkodliwe związki, które mogą być niekorzystne dla zdrowia. Dlatego warto sprawdzać, jaka oliwa z oliwek ma wysoki punkt dymienia, aby uniknąć negatywnego wpływu na zdrowie podczas smażenia.
Oliwa z oliwek extra virgin, czyli tłoczona na zimno z oliwek z pierwszego tłoczenia, ma punkt dymienia wynoszący około 190-210°C, co czyni ją stosunkowo odporną na wysoką temperaturę. Niemniej jednak, w przypadku długotrwałego smażenia w wysokiej temperaturze, lepszym wyborem może być oliwa rafinowana, która posiada wyższy punkt dymienia, wynoszący około 230°C.
Oliwa z oliwek extra virgin – czy nadaje się do smażenia?
Oliwa extra virgin, mimo że jest najzdrowszą oliwą z oliwek, nie jest najlepszym wyborem do smażenia w wysokiej temperaturze. Ma ona stosunkowo niski punkt dymienia, a podczas długotrwałego podgrzewania może zacząć utleniać się, tracąc swoje właściwości zdrowotne i wydzielając szkodliwe substancje. Ponadto, oliwa extra virgin posiada delikatny, owocowy aromat, który może nie odpowiadać każdemu rodzajowi potrawy. Smażenie na oliwie extra virgin może prowadzić do utraty jej cennych składników odżywczych, w tym witamin i polifenoli, które mają działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające.
Oliwa extra virgin doskonale sprawdza się w sałatkach, do maczania pieczywa, w sosach czy do wykańczania dań, gdzie jej wyjątkowy smak i aromat mogą być w pełni docenione. Do smażenia natomiast lepiej wybrać oliwę o wyższym punkcie dymienia, aby uniknąć ryzyka utraty cennych właściwości zdrowotnych.
Oliwa rafinowana – lepsza do smażenia
Oliwa rafinowana, czyli oliwa, która przeszła przez proces obróbki chemicznej, ma wyższy punkt dymienia i jest bardziej odporna na wysoką temperaturę. Dzięki temu jest lepszym wyborem do smażenia w porównaniu do oliwy extra virgin. Oliwa rafinowana nie ma aż tak intensywnego smaku ani aromatu, ale jej stabilność w wysokich temperaturach sprawia, że jest odpowiednia do długotrwałego smażenia potraw.
Choć oliwa rafinowana nie zawiera tylu składników odżywczych, co oliwa extra virgin, wciąż jest źródłem zdrowych tłuszczów jednonienasyconych, które wspierają zdrowie serca i układu krążenia. Rafinowana oliwa z oliwek nadal zachowuje swoje właściwości zdrowotne, choć w mniejszym stopniu, a jej użycie w kuchni, zwłaszcza do smażenia, nie wiąże się z ryzykiem szkodliwego utleniania.
Jaką oliwę do smażenia wybrać?
Jeśli zależy nam na zdrowiu i chcemy wykorzystać oliwę do smażenia, warto wybierać oliwę z oliwek rafinowaną lub blend oliwy z oliwek extra virgin i oliwy rafinowanej. Dzięki temu uzyskamy równowagę pomiędzy zdrowiem a stabilnością tłuszczu w wysokich temperaturach. Oliwa z oliwek, której punkt dymienia jest wysoki, jest odpowiednia do smażenia w wyższych temperaturach, a jej zawartość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych i polifenoli nadal przynosi korzyści zdrowotne.
Właściwości oliwy z oliwek podczas smażenia
Pomimo tego, że oliwa z oliwek ma stosunkowo niski punkt dymienia, jej stosowanie do smażenia potraw nie jest całkowicie wykluczone. Jeśli smażymy w umiarkowanej temperaturze lub robimy szybkie, krótkotrwałe smażenie, oliwa extra virgin nadal może zachować swoje zdrowotne właściwości. Należy jednak pamiętać, aby nie doprowadzić oliwy do jej punktu dymienia, ponieważ może to prowadzić do utraty jej prozdrowotnych składników i wytwarzania szkodliwych substancji oksydacyjnych.
Warto także wiedzieć, że oliwa z oliwek jest jednym z najzdrowszych tłuszczów roślinnych, wspomagających obniżenie poziomu złego cholesterolu, zmniejszających ryzyko chorób serca oraz wpływających korzystnie na odporność organizmu. Dobrze dobrany tłuszcz roślinny może zatem pozytywnie wpłynąć na nasze zdrowie, zarówno w postaci dodatku do potraw na zimno, jak i w kontekście smażenia.
Podsumowanie
Oliwa z oliwek to wyjątkowy tłuszcz, który może być wykorzystywany w różnych formach w kuchni. Choć oliwa extra virgin jest świetnym wyborem do sałatek, sosów i innych potraw, które nie wymagają obróbki termicznej, nie jest najlepsza do smażenia w wysokich temperaturach. Do smażenia warto wybierać oliwę rafinowaną lub blendy, które są bardziej odporne na wysokie temperatury. W każdym przypadku warto jednak pamiętać o kontrolowaniu temperatury smażenia, aby uniknąć szkodliwego utleniania tłuszczu i utraty zdrowotnych właściwości oliwy z oliwek.